به نقل از «مشرق»

عشایر در چنبره خشکسالی و دلال/ چوب حراج به دام ها

تاریخ انتشار: ۱۸ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۷۰۶۳۵

خشکسالی و کاهش بارندگی ها از این رو بر زندگی عشایر مولد کشور شرایطی را ایجاد کرده است که دامداران فعال این عرصه ناگزیر برای تامین هزینه ها رو به فروش دام های خود (حتی دام های مولد) آورده اند.

به گزارش مشرق، در ایران ۲۵۱ هزار خانوار عشایری با بیش از یک میلیون و  ۱۵۰ هزار نفر جمعیت در مناطق مختلف کشور زندگی می‌کنند که در دامنه‌ کوه‌های استان‌های کردستان، کرمانشاه، ایلام، اصفهان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، لرستان، گیلان، مرکزی، یزد و خراسان رضوی در خانه‌هایی کوچک متناسب با شرایط بومی منطقه یا چادر ساکن هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

زندگی عشایر با وجود همه ویژگی‌های منحصر به فردی که دارد اما با دشواری‌های بسیاری همراه است؛ مردمانی ساده زیست و پرتلاش که با وجود سختی‌های زندگی، در برهه‌های مختلف تاریخ کشور همواره با تولید مواد لبنی، پرورش دام و طیور، تولیدات صنایع دستی و جذب گردشگران نقش موثری در اقتصاد کشور ایفا کرده‌اند.

جولان دلالان با انگیزه سودجویی از یک سو و استیصال عشایری که زیر بار بدهی های انباشته گریزی غیر از فروش دام های خود ندارند سبب شده است که این قشر نه تنها از سمت خشکسالی و تغییرات اقلیمی بلکه از جانب دلال هم مورد اجحاف قرار گیرد.

براساس گفته‌های مهدی میزبان جانشین رییس سازمان امور عشایر ایران، عشایر و روستاییان ۲۷.۵ درصد جمعیت کشور را تشکیل می دهند که بخش زیادی از امنیت غذایی کشور از جمله ۸۰ درصد از مواد غذایی کشور را تولید و ۲۵ درصد گوشت قرمز و مواد پروتیئنی کشور را تامین می کنند.

البته آنها همواره با سختی‌هایی مانند عبور از دامنه‌ کوه‌ها در فصل کوچ، کمبود مکان‌های آموزشی، سرویس‌های بهداشتی و حتی کمبود معلم، کمبود مکان‌های درمانی و بهداشتی، آب آشامیدنی سالم، نبود برق و زیرساخت‌های لازم برای تلفن و اینترنت دست و پنجه نرم می‌کنند که ضرورت دارد به مشکلات این قشر مولد و زحمتکش رسیدگی شود.

اما مشکل اصلی کنونی مردمان عشایر کشور به خشکسالی و به تبع آن از بین رفتن مراتع و همچنین افزایش قیمت نهاده‌های دامی مربوط می‌شود که تمام ابعاد زندگی اجتماعی آنها را تحت تاثیر قرار داده است.

در واقع وابستگی شدید زندگی عشایری به مراتع و پرورش دام باعث شده است تا آنها به دلیل ناتوانی در زمینه تامین علوفه مجبور به فروش دام‌های خود شوند و در این میان دلالان با سوءاستفاده از شرایط پیش آمده، بازار را به دست گرفته و دام‌ها را با مبلغی بسیار پایین خریداری کنند.

این موضوع معیشت روزانه و در نتیجه امور درمانی، بهداشتی، آموزشی و در نتیجه آینده فرزندان عشایر را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

ترک تحصیل فرزندان عشایر برای ورود به بازار کار

بهزاد خالوندی به نمایندگی از عشایر ایل زوله استان کرمانشاه گفت: مهم ترین مشکل مردم عشایر این است که در برنامه توسعه کشور نقش چندانی ندارند، بدین معنا که به صورت مجزا در هیچ برنامه توسعه اقتصادی در نظر گرفته نمی‌شوند.

وی با بیان اینکه سازمان منابع طبیعی زیست ایلی و عشایری را محدود کرده است، افزود: گسترش زمین‌های کشاورزی به دامنه‌ها و مراتع عشایر صورت گرفته و در نتیجه منابع طبیعی اجازه عبور یا استفاده از بسیاری از مکان‌ها را به عشایر نمی دهد.

خالوندی ادامه داد: همچنین عشایر با با کمبود و افزایش هزینه علوفه برای پرورش دام مواجه است که این موضوع معیشت آنها و در نتیجه زندگی فرزندان آنها را هم تحت تاثیر قرار داده است.

وی عنوان کرد: مشکلات معیشتی ایجاد شده برای عشایر باعث شده که فرزندان هم به تبع در ادامه تحصیل و سایر مسائل زندگی با دشواری‌هایی مواجه شوند.

این عشایر اظهار کرد: با توجه کوچرو بودن عشایر امکان برگزاری کلاس درس در این مناطق وجود ندارد و فرزندان باید در شهرها برای تحصیل سکونت داشته باشند که برای این موضوع باید ماهانه مبلغی حدود ۱۵ میلیون را متحمل شوند.

خالوندی یادآورشد: بسیاری از فرزندان در نتیجه مشکلات مالی ایجاد شده برای عشایر باید از تحصیل دست بکشند و با ورود به بازار کار و انجام کارهایی مانند کارگری و غیره کمک خرج خانواده شوند.

وی افزود: فرزندان در زمان‌های گذشته تحصیل را راهی برای ورود به بازار کار می‌دانستند اما اکنون با افزایش نرخ بیکاری رغبت و انگیزه‌ای هم برای تحصیل در آنها وجود ندارد.

خالوندی بازگشت عشایر به بطن برنامه‌های توسعه‌ای کشور را راهی برای خروج از مشکلات دانست و گفت: مردمان عشایر در شرایط سختی برای کشور تلاش می‌کنند، ازاین‌رو فراهم کردن بسترهای لازم برای زندگی می‌تواند به آنها کمک کند.

خشکسالی، مشکل اساسی عشایر است

سید احمد محسنی از عشایر کله کوهی منطقه استان قم درباره مشکلات ایجاد شده برای مردم عشایر اظهار کرد: عشایر مشکلات بسیاری از جمله نبود مراکز درمانی و آموزشی، نبود زیرساحت برای استفاده از اینترنت، کمبود آب دارد، ما برای رسیدن به یک مرکز درمانی در زمان قشلاق باید حداقل ۳۰ کیلومتر و در زمان ییلاق حداقل ۷۰ کیلومتر را برای رسیدن به زرند یا ساوه طی کنیم.

وی با بیان اینکه عشایر کله کوه چادرنشین هستند، افزود:مشکل اساسی عشایر خشکسالی است، در صورت بارندگی و رویش و مرتع خوب، امکان پرورش دام وجود دارد اما در غیره این صورت باید برای دام علوفه خرید که هزینه‌اش افزایش یافته و عشایر با این قیمت نمی‌تواند دام‌ها را تغذیه کند.

این عشایر کله کوهی خاطرنشان کرد: البته  این مشکل امسال پیش آمده است، تا سال گذشته نهاده‌ها ارزان و با ارز ۴هزار و ۲۰۰ تومان وارد می‌شد اما اکنون جو یارانه‌ای کیلویی ۱۱ هزار و ۱۵۰ تومان است و قیمت انواع دیگر مانند سبوس، سویا و یونجه افزایش یافته که برای عشایر گران تمام می‌شود.

محسنی افزود: مردم عشایر بسیار قانع هستند، آنها در یک چادر با ۱۰ فرزند زندگی می‌کنند و به حداقل امکانات راضی هستند.

دام، دام را می‌خورد

همچنین اسد جعفری از عشایر ایل احمدلو درباره مشکلات مردم عشایر گفت: عشایرمشکلات بسیاری دارد، بهتر است که یک روز برای بازدید منطقه افراد بیایند و ببینند تا بتوانند همه این‌ها را درک کنند.

وی افزود: اکنون علوفه نداریم و دام دام را می‌خورد. اگر به همین ترتیب پیش رود، یک سال بعد اصلا دامی و در نتیجه عشایری وجود ندارد.

این عشایر با بیان اینکه علوفه بسیار گران شده است، عنوان کرد: اگر قیمت علوفه این‌قدر گران بماند، حداقل باید گوشت کیلویی ۳۰۰ هزار تومان شود.

جعفری با بیان اینکه عشایر نیازمند تسهیلاتی مانند وام یا هزینه‌های یارانه‌ای هستند، خاطرنشان کرد: برای تامین علوفه ۵۰ میش را کیلویی ۳۵ هزار تومان فروخته‌ام، یعنی میوه از میش ما گرانتر است.

وی ادامه داد: اما اگر پشتیبانی کنند، این دام‌ها به این صورت فروش نمی رود، اگر کل دام را هر چند ماه به این صورت بفروشیم، تا ۲ سال آینده دامی باقی نمی ماند و عشایر نابود می‌شود، در این شرایط هم عشایر نمی تواند هزینه‌های درمان، بهداشت و آموزش فرزندان را تامین کند.

منبع: ایرنا

منبع: مشرق

کلیدواژه: بازار خودرو حادثه شاهچراغ قیمت جامعه عشایری دام و طیور خشکسالی بی آبی کم آبی آب دامداران عشایر خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت مردم عشایر پرورش دام دام ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۷۰۶۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کم آبی در کمین لرستان/ بارش‌های پرتکرار هم حریف خشکسالی نشد

لرستان همواره در رده استان های پربارش کشور قرار داشته که به دلیل بهره مندی از حدود ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر رودخانه دائمی، کشاورزی همچنان یک پایه ثابت اقتصاد آن بوده و ارزش تولیدات این بخش به ۸۰ هزار میلیارد ریال می رسد که برای استان محرومی چون لرستان رقم خوب و قابل قبولی است.

حدود سه میلیون تن انواع تولیدات کشاورزی از جمله بیش از ٢ میلیون و ٢٠٠ هزار تن محصولات زراعی ، ٣٠٠ هزار تن باغی و بیش از ۴۰۰ هزار تن انواع محصولات دامی سالانه در این استان تولید می شود که البته برای این حجم از تولیدات کشاورزی حدود ۹۳ درصد آب های سطحی و زیرزمینی نیز توسط حدود ۱۶۰ هزار بهره بردار این بخش مصرف می شود.

۸۰۰ هزار هکتار زمین کشاورزی در لرستان وجود دارد که به دلیل بارش های مطلوب و وجود رودخانه و چشمه در اغلب مناطق استان، دهه های قبل استقبال چندانی برای تبدیل اراضی دیم به آبی صورت نگرفت و در حالیکه متوسط زمین های آبی کشاورزی کشور ۴۵ تا ۴۶ درصد عنوان می شود اما این رقم در لرستان بین ۲۳ تا ۲۵ درصد است.

به دلیل گستردگی اراضی دیم، کشاورزی لرستان هر سال چشم انتظار سخاوت آسمان است اما با وجود بارش های پرتکرار از مهرماه تا پایان سال گذشته، نصیب چندانی از بارندگی های بهاره نداشته است و همچنان در معرض خشکسالی قرار دارد.

به گفته معاون توسعه و پیش بینی هواشناسی لرستان تا اوایل اردیبهشت ماه امسال، بارندگی ها نسبت به مدت مشابه سال زراعی قبل حدود ۱۲ درصد کاهش یافته است و بارندگی های موثر بهاره نیز وضعیت چندان مطلوبی ندارد.

زینب اکبری می گوید: متوسط بارش پهنه ای در لرستان از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون ۴۲۹ میلیمتر بوده که در مقایسه با سال گذشته ۱۲ و در مقایسه با آمار بلندمدت سال زراعی ۱۸ درصد کاهش داشته است.

اما پدیده خشکسالی که این سال ها زیاد به گوش می رسد و مدام در خصوص آن هشدار داده می شود به چه معنا است و از نظر علمی بارندگی نرمال چگونه محاسبه می شود؟

معاون توسعه و پیش بینی هواشناسی لرستان در این خصوص به ایرنا می گوید: خشکسالی از دیدگاه دستگاه های مختلف تعابیر متفاوتی دارد اما به طور کلی خشکسالی هواشناسی به معنای بارش کمتر از حد نرمال است که منجر به تغییر الگوهای آب و هوا می شود.

اکبری در خصوص ملاک محاسبه بارش های نرمال نیز گفت: میزان بارش های یک دوره آماری ۲۰ تا ۳۰ ساله ایستگاه های هر منطقه محاسبه و میانگین آن به عنوان نرمال بارش در نظر گرفته می شود.

وی اظهار داشت: به طور معمول چنانچه بارش های هر سال کمتر از ۱۰ درصد میزان نرمال باشد، خشکسالی رخ نداده است اما هرچه بارندگی سالانه نسبت به حد نرمال کاهش بیشتری داشته باشد، خشکسالی شدت بیشتری دارد.

معاون هواشناسی لرستان با اشاره به اینکه سال زراعی از ابتدای مهر ماه هرسال تا پایان شهریور سال بعد محاسبه می شود عنوان کرد: با توجه به شرایط بارش ها در سال های اخیر به ویژه ۱۰ دهه گذشته، براساس شاخص های استاندارد هواشناسی، اکثر مناطق با درجات مختلف دچار خشکسالی هستند.

اکبری با اشاره به اینکه در دوره ۱۰ ساله منتهی به پایان سال ۱۴۰۲ خشکسالی لرستان ۸۹ درصد بوده است افزود: از این میزان خشکسالی ۲۲ درصد خفیف، ۴۲ درصد متوسط، ۲۰ درصد شدید و چهار درصد بسیار شدید ثبت شده است.

کاهش حجم آب سدهای استان و سفره های زیرزمینی نیز یکی دیگر از تبعات کاهش بارندگی های بلند مدت و البته پدیده خشکسالی است به نحوی که مدیرعامل شرکت آب منطقه ای لرستان می گوید: سطح آب های زیرزمینی استان در بلندمدت منتهی به سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ بطور متوسط حدود ۶.۴ متر افت داشته است.

کاهش ۵۲۲ میلیون مترمکعبی مخازن آب های زیرزمینی

به گفته داریوش حسن نژاد، کاهش مخزن آب های زیرزمینی استان در این مدت حدود ۵۲۲ میلیون مترمکعب بوده که معادل افت سالانه حدود۲۳ سانتیمتر و کسری مخزن حدود ۱۹ میلیون متر مکعب است.

وی اظهار داشت: بیشترین افت سطح آب زیرزمینی در بلندمدت مربوط به محدوده های مطالعاتی کوهدشت و ازنا - الیگودرز به ترتیب با حدود ۲۱.۵ متر و ۹.۴ متر بوده که معادل حجم آب حدود ۱۱۸ و ۱۸۵ میلیون مترمکعب می باشد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای لرستان گفت: کاهش و شکل بارش در سال آبی جاری نسبت به دوره آماری (بلند مدت) باعث شده است که منابع آب زیرزمینی و آبدهی رودخانه های استان همچنان در مقایسه با بلند مدت با کاهش مواجه شود به نحوی که متوسط دبی اندازه گیری شده رودخانه های استان در اسفند ماه سال آبی جاری نسبت به متوسط اسفند ماه طول دوره آماری حدود ۳۹ درصد کاهش داشته اند.

کاهش ۳۳ میلیون مترمکعبی حجم آب حوضه کارون بزرگ در لرستان

حسن نژاد با اشاره به اینکه کمترین حجم بارندگی ها در اسفند ماه سال آبی ۱۴۰۲ - ۱۴۰۳ در محدوده ازنا - الیگودرز اتفاق افتاد افزود: حجم افت در حوضه کارون بزرگ حدود ۳۳ میلیون مترمکعب است.

به گفته وی بیشترین تغییرات افت در این حوضه مربوط به دشت ازنا - الیگودرز با حدود ۱.۱متر افت سطح آب و کسری مخزن حدود ۲۱.۲ میلیون متر مکعب در اسفند ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به اسفند ماه سال گذشته است.

مدیرعامل آب منطقه ای لرستان افزود: شبکه بهینه سنجش آب زیرزمینی استان سالانه توسط ۱۰ هزار و ۲۲۱ دهنه چشمه با خروجی حدود ۹۰۲ میلیون مترمکعب، یک هزار و ۶۶۳ رشته قنات با خروجی حدود ۸۰ میلیون مترمکعب و چاه ها با حدود ۷۰۲ میلیون مترمکعب تخلیه می شود.

۵۷ درصد مخزن سدهای لرستان خالی است

حسن‌نژاد اظهار داشت: بنابر آخرین آمار تا اوایل اردیبهشت جاری، ۵۷ درصد از حجم مخازن سدهای استان خالی است.

وی با اشاره به آخرین وضعیت مخازن سدهای لرستان بیان کرد: حجم کل مخزن سدهای مروک، ایوشان، تنگ هاله، خان‌آباد، کزنار و حوضیان ۲۰۸.۷۱ میلیون متر مکعب است که در این مقایسه سد ایوشان با ۹۴ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل، بالاترین درصد افزایش حجم آب را داشته است.

وی ادامه داد: حجم آب موجود در پشت سدهای استان ۹۰.۱۴ میلیون متر مکعب گزارش شده و در حال حاضر مجموع آب ورودی‌ ۶ سد استان ۷.۷۴ مترمکعب بر ثانیه و آب خروجی ۰.۴۵ متر مکعب بر ثانیه است.

هشدار در خصوص کاهش بارندگی ها و سطح منابع آب زیرزمینی لرستان در حالی جدی گرفته نمی شود که به گفته یک دکترای تخصصی اکولوژی گیاهان زراعی ایران از ۲۰ سال قبل وارد یک دوره ۳۰ ساله خشکسالی شده و میانگین بارندگی ۳۰ ساله ایران ۲۵۰ میلیمتر است بنابراین خسارت به بخش کشاورزی به ویژه اراضی دیم یک واقعیت اجتناب ناپذیر است.

زمان ۷۵ درصد بارندگی ها مناسب نیست

به گفته بهروز میر متوسط بارش سالانه در کشورهای اروپایی بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیمتر است با این تفاوت که در کشور ما تبخیر و تعرق به علت افزایش درجه حرارت، بیشتر است.

وی می گوید: مشکل دیگر این است که ۷۰ درصد بارندگی های ایران در ۲۵ درصد مساحت کل کشور رخ می دهد و تنها ۲۵ درصد از این بارندگی ها در فصل و زمان مورد نیاز آبیاری است.

این کارشناس کشاورزی اعتقاد دارد: پدیده خشکسالی تا سال ۲۰۵۰ پیش بینی شده است و ۷۵ درصد جمعیت جهان را به دلیل تغییرات اقلیمی، با خطر مواجه می کند که علاوه بر خشکسالی، بارش های سیل آسا نیز جزو این تغییرات محسوب می شود.

میر با اشاره به افزایش انتشار گازهای گلخانه ای به دلیل تغییر کاربری اراضی کشارزی توسط بشر گفت: خشکسالی در انواع هواشناسی، کشاورزی، کشاورزی هیدرولوژی یا کاهش منابع آب های زیرزمینی و رودخانه ها، و اقتصادی و امنیتی تعریف می شود که خشکسالی هواشناسی به معنای کاهش بارندگی نسبت به بلند مدت است و خشکسالی کشاورزی زمانی که رطوبت موجود خاک کمتر از میزان مورد نیاز گیاه باشد رخ می دهد.

وی گفت: میانگین ۵۰ ساله بارندگی در لرستان ۵۲۲.۹ میلیمتر است که ۲ ایستگاه شول آباد با ۹۱۵ میلیمتر و سپیددشت ۷۱۱ میلیمتر اختلاف معناداری با سایر ایستگاه ها دارند و با حذف آنها، میانگین بارندگی استان به ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیمتر می رسد و جزو استان هایی خواهیم بود که همیشه با تنش خشکسالی مواجه می شویم.

این دکترای تخصصی اکولوژی گیاهان زراعی با اشاره به وجود ۶۰ نقطه همگن، اقلیم و ریزاقلیم های مختلف در لرستان و بروز ۲ خشکسالی در سال های ۹۹ تا ۱۴۰۱، افزود: لرستان طی سال زراعی ۱۴۰۰- ۱۴۰۱ جزو هفت استان خشکسال کشور و سال زراعی گذشته جزو ۱۳ استان کم بارش بود.

به گفته میر در سال زراعی جاری نیز لرستان تا ۳۰ آذر جزو پنج استان کم بارش کشور بود و بر خلاف پیش بینی های هواشناسی در ابتدای سال مبنی بر تعجیل در بارندگی، پاییز زودرس و افزایش بارش ها، متاسفانه این مهم در اکثر نقاط کشور و لرستان صدق نکرد.

وی ادامه داد: بارش ها با تاخیر مواجه و در مقایسه با بلند مدت تا تاریخ ۳۰ آذر ۱۴۰۲، حدود ۱۰۵ میلیمتر کاهش بارندگی در استان ثبت شد که بارش ها از بهمن ماه روند به نسبت خوبی گرفت و کمی جبران شد اما همچنان با خطر کم آبی مواجه هستیم.

ازنا و الیگودرز، کم بارش ترین ها

این دکترای تخصصی اکولوژی گیاهان زراعی گفت: از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون میانگین بارندگی ها در استان ۴۳۵ تا ۴۰۰ میلیمتر بوده است که الیگودرز با ۲۸۷ و ازنا با ۲۸۸ میلیمتر، هم تاخیر در بارش ها و هم کمبود و کاهش بارندگی داشته اند و این امر در کاهش تولید محصولات استراتژیکی مانند جو و دیم تاثیرگذار خواهد بود.

میر با اشاره به کمبود بارش ها در برخی نقاط خرم آباد و دشت سیلاخور نیز افزود: هم اکنون با وقفه ۲۰ تا ۲۵ روزه بارش های بهاره در کل استان مواجه هستیم و با پیش بینی خوش بینانه برای بارش های بهاری، باز هم احتمال کاهش ۳۰ تا ۳۵ درصد عملکرد در ازنا و الیگودرز وجود دارد.

وی همچنین در خصوص روند اجرای طرح الگوی کشت در لرستان تصریح کرد: الگوی کشت فراقوه ای و فراسازمانی است و باید وزارتخانه های مختلف تعامل کنند تا چالش ها مدیریت شود به نحوی که تدوین الگو وظیفه وزارت جهاد کشاورزی و اجرای آن نیازمند همکاری دستگاه های بیرونی است.

وی تاکید کرد: اهداف کوتاه مدت کشاورز باید با اهداف میان مدت و بلند مدت کلان هماهنگ باشد همچنین کشت محصولات بهاره باید به پاییزه تغییر یابد تا بارش های بیشتری نصیب زمین شود.

باشگاه خبرنگاران جوان استان ها استان‌ها